Genetik Toksikoloji Kolektif

Belli virüsler dışında, dünyada, bütün biyolojik hayatlarda genetik kodun taşıyıcısı DNA'dır. DNA, RNA'ya kıyasla daha dayanıklı olduğu gibi aynı zamanda daha kolay onarılmaktadır. Bu nedenle DNA, hem varlığın sürdürülmesinde ve hem de çoğalmak için gerekli olan genetik bilginin daha kararlı bir şekilde taşınmasında önemli rol oynamaktadır. Her türün kendine özgü bir gen havuzu bulunmasına rağmen özellikle çevresel etkenler, DNA'da ve/veya DNA'nın paketlendiği kromozomlarda, mutasyon olarak bilinen kalıcı değişikliklere sebep olabilmektedir. Örneğin insanda, somatik hücrelerde, mutasyonlar eğer proto-onkogenlerde, tümör baskılayıcı genlerde ve/veya DNA onarımında görev yapan genlerde oluşursa kanser de dâhil olmak üzere birçok genetik hastalığın ortaya çıkmasına sebep olabilir. Aynı zamanda erken yaşlanmaya, immün sistemde bozukluklara, kardiyovasküler ve nörodejeneratif hastalıklara da sebep olabilmektedir. Gametik hücrelerde meydana gelen mutasyonlar ise kısırlığa, düşüklere ve gelecek nesillerde kalıtsal anormalliklere sebep olmaktadır. Bu nedenle kimyasal ve fiziksel etkenlerin canlılardaki risklerini ortaya koymak amacıyla birçok kısa süreli genotoksisite testi geliştirilmiş olup dünyada yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ülkemizde de uygulanan bu genotoksisite testlerinin büyük bir kısmını kapsayan Türkçe bir kitabın eksik olması, böyle bir kitabın hazırlanması gerekliliği ve sorumluluğunu ortaya çıkarmıştır.

Bu kitapta; genotoksisite testleri hakkında genel bilgilerin yanı sıra, her bir test için gerekli kimyasal ve malzemeler listesi, testin basamak basamak uygulanışı, sonuçların nasıl analiz edileceği ve bazı sorunların çözümünde önemli ipuçları verilerek o testin uygulanmasıyla yürütülen bazı araştırma örnekleri anlatılmıştır. Her bir bölüm, ülkemizin farklı üniversitelerinde (ve özel sektörde) görev yapan, bu testleri uzun yıllardır uygulayan, konusunda uzman araştırıcılar tarafından hazırlanmıştır.

“Genetik toksikoloji” alanında ülkemizde ilk ve tek Türkçe kaynak olan bu kitap, büyük bir eksikliği giderecektir. Genetik ve genetik toksikoloji alanında çalışan bütün öğrencilere, bilim insanlarına ve bu konuya ilgi duyan bütün meraklılara büyük katkılar sağlayacaktır.

(Tanıtım Bülteninden)