Graf Teorisiyle Türkçe Öğretimi Abdurrahman Güzel

Arka Kapak Yazısı (Tanıtım Bülteninden) 

Graf Teorisinin temeli, ilk olarak 1736’da İsviçreli matematikçi Leonhard Euler tarafından Königsberg’in Yedi Köprüsü adlı makalesi ile atılmıştır. Burada bir beldeden diğer beldeye en kolay bir şekilde nasıl gidileceğine dair bir yol haritası çizilmiştir. Bu çizimler de matematiğin üretken grafikleriyle sağlanmıştır. Bu GraphTeoisi; yalnız matematiğin kendi bilim dalında değil, aynı zamanda diğer tüm bilim dalları için de pek çok problemlerin zorluklarını en aza indirgemeye çalışmıştır.

Matematiğin uygulama alanına baktığımız zaman görürüz ki, ‘Graf Teorisi ile; ‘sosyolojiden dilbilimi öğretimine, bilgisayardan elektrik mühendisliğine,  makine mühendisliğinden endüstri mühendisliği ve moleküller mühendisliğine kadar, hemen hemen bütün bilim dallarında kullanılmaya başlanır. Bu cümleden olarak birçok farklı farklı alanlarda kullanılan bu graf teorisi (graph theory),hayatımızdaki problemleri basite indirgeyerek daha hızlı ve düzgün adımlar ile çözmemizi sağlar. Ama asıl olarak bu Graf Teorisi, XX. asrın ikinci yarısından sonra bilgisayar mühendisliğinin de ortaya çıkması ile sahasını daha da genişletir ve önemini artırır.

Graf Teorisi ile Türkçe Dilbilgisi Öğretimine gelince ise, ülkemizde bugüne dek pek fazla bilinmezdi. Ancak bendenizin resmi bir ziyaretim esnasında Çek Cumhuriyet’inde Dr. Ludék Hŕebìček, Türkishe Grammer As A Graph-Dissertationes’ Prague 1971’de basılmış bir eserini buldum. Gerçekten Hŕebìček’in, bir Türkolog ve Türk dostu olduğunu bu eseri ile daha yakından tanıdım. Bu yakınlık dolayısıyla kendilerinden bu eserin Türkçeye tercümesi için izin vermelerini rica ettim.  Kabul buyurdular. Tercüme ve bilimsel kontroller, takriben 15 yıl kadar sürdü. Nihayet basım işlemleri de tamamlandı.

Burada şunu da belirtmek isterim ki bu eser; bizim bugüne kadar alışageldiğimiz, bildiklerimiz ve kullandığımız ‘Dilbilgisi Öğretiminin tamamen dışında,  ‘Graf teorisiyle yeni bir Türkçe Dilbilgisi Öğretim modeli’ olarak karşımıza çıkmıştır. Bu eser, cidden son derece dikkat çekici bir bilimsel araştırmadır. Hem de yabancı bir Türkolog’un böylesine çetin ve zorlu bir uygulamayı başlatmış olması takdire şayandır. Bazı meslektaşlarımız, bu da nereden çıktı? diye belki bendenizi sorgulayabilirler. Bunu peşinen kabul ediyorum.  Çünkü ‘Türkçe Dilbilgisi-Türkçe öğretimi’ konusunda şimdiye kadar yapılmış en ciddi ve yeni bir araştırmadır.  Dr. Ludék Hŕebìček’e bu ciddi ve verimli çalışmasından dolayı şükranlarımı sunarım. İnşaallah bizler de ‘Ses Bayrağımız’  güzel Türkçemiz için böylesine daha güzel, daha verimli ve yeni araştırmalar ortaya koyabiliriz.