Biz Yevgeny Zamyatin

Hayal gücünün, özgürlüğün ve birey olmanın sınırlarından uzak, kişisel bütün tanımların yok olduğu, sadece mantık ve matematiğin geçerliliğini koruduğu bir distopya dünyasında yolculuğa çıkmaya hazır mısınız? O hâlde Rus yazar Yevgeni Zamyatin'in Batı edebiyatının ilk ütopya karşıtı eseri olarak nitelendirilen Biz adlı romanı sizi bekliyor! Gelin, 20. yüzyılın başlarında kaleme aldığı romanıyla 26. yüzyılın resmini çizen Zamyatin'in karanlık eserini daha yakından inceleyelim.

"Biz" adlı kitabı neden okumalısınız?

İnsanların sayılar ile isimlendirildiği, herkesin cam duvarlı evlerde yaşantıları kayıt altında yaşadığı bir düzende tek söz sahibi otorite bin yıldır tüm yeryüzünün hâkimi Tek Devlet ve onun sureti Velinimet olarak okuyucunun karşısına çıkıyor. Bütün insanların "saat tableti" adı verilen zaman çizelgesine göre yaşadığı düzende herkesin ne zaman, nerede, ne yapacağı da belirlenmiş oluyor. Son devrimi öteki gezegenlere müjdelemek için inşa edilen İntegral adındaki uzay aracının başmühendisi olan D-503'ün diğer gezegenlerde yaşayan ilkel insanlar için kaleme aldığı günlük hayata dair kayıtlardan oluşan roman, okuyucuyu uzak geleceğin karanlık ihtimallerine karşı uyarıyor. Sonsuz bir hayal gücüyle yazılarak nesnel gerçekliğin kalıplarına sıkışmış bir dünyayı anlatan Biz adlı romanı okurken kendinizi sahip olduğunuz bütün ayrıcalıklara daha sıkı sıkıya sarılırken bulacaksınız.

Bunları biliyor muydunuz?

Aynı zamanda gemi mühendisi olan Yevgeni İvanoviç Zamyatin'in Biz adlı eserinin yazıldıktan ancak 32 yıl sonra orijinal dili olan Rusça hâliyle yayımlandığını biliyor muydunuz? Yazarın, mutlak bir iktidarın eleştirisini yapan Biz adlı eseriyle anavatanı Rusya'da ilk defa yayınlanması ise 68 yıl sonrayı bulur. Orijinal adı " Мы" (Mıy) olan ve yazarın roman türündeki tek çalışması olan eser, 1920 yılında kaleme alınır. Biz, ilk defa İngilizce dilinde 1924 yılında yayımlanarak okuyucuyla buluşur. Roman, özgün dilinden Türkçeye ilk defa 2012 yılında çevrilir. Çevirisi Barış Zeren'e ait olan eser 2022 yılında İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yeniden okuyucuyla buluşur. Kullandığı anlatım yöntemleri, değindiği konular ve yarattığı anti-ütopya tarzıyla Cesur Yeni Dünya, 1984 gibi kült bilim kurgu eserlerine ilham kaynağı olan kitabın distopik havasına kapılırken 21. yüzyılın 26. yüzyıla aynı anda ne kadar uzak ve ne kadar yakın olabileceğini fark edeceksiniz. Roman, Fransız yönetmen Alain Bourret tarafından 2016 yılında "The Glass Fortress" (IMDb: 7.0/10) adıyla kısa film olarak sinemaya uyarlanır.

Bu kitabı sevenler için diğer önerilerimiz

Eserleri ve sansür karşıtı tutumu sebebiyle ülkesinde eleştiri yağmuruna tutulan ve yoğun baskılara maruz kalarak 1931 yılında gönüllü sürgün olarak Paris'e giden Yevgeni Zamyatin'in, dilerseniz iki öykü ve yarım kalan bir novellasından oluşan Tanrı'nın Kırbacı adlı eserine de göz atabilirsiniz.