Türkiye Arnavutluk İlişkileri Cengiz Naci Kutlu

Türkler ve Arnavutlar, Osmanlıların batıya doğru ilerledikleri 14. yüzyılın sonuna doğru halen Arnavutların yaşadıkları Balkan Yarımadasının batısındaki bölgelerde karşılaşmışlardır. Arnavutların Osmanlı egemenliğine geçişi sonrasında Müslümanlığı kabul edişleri onların Osmanlı Devletinin asli unsurlarından kabul edilmelerinde önemli faktör olmuştur. Yüzyıllar boyunca Osmanlı Devleti yönetiminden 28 Arnavut asıllı Sadrazam görevde bulunmuştur. Osmanlı Devletinden ayrılmak fikrinin destek bulduğu yıllar İkinci Meşrutiyet dönemine rast gelmektedir. Balkan Savaşları aşamasında vücut bulan bu düşünceler sonucunda 1912’de Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.

Türkiye Cumhuriyeti’ni ilk tanıyan devletlerden olan Arnavutluk ile 15 Aralık 1923 tarihinde Dostluk Antlaşması imzalanmasına rağmen anlaşmanın onaylanması 1925 tarihine, uygulamaya geçilebilmesi ise 1928’lere kadar uzamıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Arnavutluk’un işgali ve 1945’ten itibaren komünist Enver Hoca iktidarı nedeniyle uzun müddet Arnavutluk ile yakın ilişkiler kurulamamıştır. Ancak 1989 yılından itibaren başlayan Doğu Bloğu’ndaki değişimler ve komünist ülkelerdeki açılımlar sonrasında Türkiye- Arnavutluk ilişkileri hızla normalleşmeye doğru yol alabilmiştir.

1991’de Arnavutluk’taki ilk serbest seçimleri Komünist Partisi kazanmış ancak seçimlerdeki hile iddiaları nedeniyle iktidarda kalamamış ekonomik kaos sonucu erken seçime gitme kararı almak zorunda kalmışlardır. 1992 yılındaki erken seçimi ise muhalefetteki Demokrat Parti kazanmıştır. 1996 yılına kadar iktidardaki Demokrat Parti liberal birçok uygulamaya girişmiş fakat ekonomide toparlanmayı sağlayamamıştır. 1996 yılında yapılan genel seçimlerdeki usulsüzlükler ve 1997 yılının başında ülkede meydana gelen banker krizi Arnavutluk’ta tam bir kaos ortamı doğmasına neden olmuştur. Ülkede yaşanan çöküş ve isyanlar sonucu Arnavutluk’a Çokuluslu Güç tarafından müdahale edilmiştir.

Ülkedeki güvenli ortamın sağlamasından sonra 1997 seçimleri yapılarak Arnavutluk’ta normal süreç tekrar başlayabilmiştir.1997-2017 döneminde, Türkiye ile Arnavutluk arasında imzalanan çeşitli anlaşmalarla tarihteki yakınlık pekiştirilmiştir. 20 yıllık süreçte karşılıklı ziyaretler ve Türkiye’nin Arnavutluk’a yardımları iki ülke ilişkilerini geliştirerek devam etmesini sağlamıştır. Bu sürede, Türkiye’nin de destekleriyle 2009 yılında Arnavutluk NATO’ya üye olmuştur. Avrupa Birliği’ne de aday ülke olan Arnavutluk ile Türkiye ilişkileri halen çok iyi seviyede devam etmektedir.

(Tanıtım Bülteninden)