Beyaz Geceler Fyodor Mihayloviç Dostoyevski

Üzerinden yüzyıllar geçmesine rağmen önemini hâlâ koruyan ve milyonlar tarafından okunmaya devam eden kitaplar denince akla ilk gelenlerden biri, şüphesiz Fyodor Mihayloviç Dostoyevski’nin Beyaz Geceler adlı öyküsü. Her ne kadar uzun öykü türünde yazılmış olsa da romanlarının edebî ağırlığını taşıyan bir eser. Rusya’nın soğuk gecelerine konuk olup kelebek misali kozasından yeni çıkmış bir aşkın dört günlük serüvenine şahit olmak ister miydiniz? Öyleyse gelin, bir solukta bitireceğiniz bu eserin içeriğinden biraz bahsedelim.

"Beyaz Geceler" adlı kitabı neden okumalısınız?

Dünya klasiklerinde ve Rus edebiyatında kendini kanıtlamış ve yerini asırlar geçse dahi kaybetmeyecek yazar Dostoyevski’nin açık üslubuna, yarattığı karakterlerin acı ama umut dolu hayatlarına tanık olmak isterseniz Beyaz Geceler adlı eser ilk tercihiniz olmalı! Dostoyevski’nin hayalperest ismini verdiği anlatıcının Nastenka’ya olan çaresiz aşkını okumak ve mutluluğu yakalama gayretini izlemek, hayatın ona neler sunduğunu görmek okurları derinden etkiliyor. Nastenka, bir senedir haber alamadığı sevgilisini beklerken tanıştığı hayalperest adam ile dört gece boyunca buluşuyor ve ona yakın bir dostu gibi içini döküp dertlerini anlatıyor. Peki Nastenka, hayalperestin ona duyduğu hisleri bilse yine bu dostluğa bir şans verir miydi? Buna, Moskova’nın karlı gecelerinde içinizi ısıtan bu karşılıksız; ancak saf aşk hikâyesini okuyarak siz karar verin.

Bunları biliyor muydunuz?

Rus edebiyatını, düşünürlerini, politikacılarını ve hatta ölümünden sonra bile binlerce yazarı etkilemeyi başaran Dostoyevski’nin ülkesinden sürgün edildiğini biliyor muydunuz? Yazar, hapis kaldığı zamanlarda toplumun dışına itilme hissini ve gerçek dünyadan ziyade hayallerindeki hayatı yaşama duygusunu birçok eserine de yansıtır. Beyaz Geceler eseri; sürgün yaşamından önce kaleme alınmış dahi olsa Dostoyevski'nin benliğini oluşturan karamsar tutumunu, romantik yanını ve umutsuzluğunu anlatan en güzel örneklerden. Toplam 96 sayfadan oluşan ve Can Yayınları'ndan çıkan bu uzun öyküde yazarın kendi yaşamında tanıştığı kararsız kadınların ve aşkına her daim sahip çıkan adamların bir tezahürü bulunur. Çevirmenliğini Sabri Gürses’in üstlendiği Beyaz Geceler adlı eser okurlarına yalnızca Nastenka’nın hüzünlü yaşam öyküsü ile bir hayalperestin aşkını değil aynı zamanda Petersburg’un ve 19. yüzyıl Rusya'sının kapılarını da aralar. Dostoyevski’nin gerçekçi kalemine bu eserde rastlanamasa da yazarın geçim sıkıntısı, kumar bağımlılığı ve sara hastalığından doğan karamsarlığı; yazdığı her kitapta olduğu gibi bu uzun öyküde de her satıra işlenir.

Bu kitabı sevenler için diğer önerilerimiz

1881 yılında dünyadan ayrılan yazarın bilinen 13 adet romanı, 19 öyküsü ve 2 denemesi bulunuyor. Dilerseniz, yazarın klasikleşmiş Budala, Yer Altından Notlar ve Suç ve Ceza eserlerine göz atabilirsiniz.