Açık Teizm Bağlamında Tanrı'nın Önbilgisi ve İnsan Hürriyeti Emine Gören Bayam

Âlim-i mutlak olmak, Tanrı’nın asli sıfatlarından biridir. O’nun mükemmel varlığı bu anlamda kapsayıcı bir şekilde her şeyi bilmesini gerektirir. Bunun yanında insan, seçimlerinde ve yaptıklarında özgür ve sorumludur. Tanrı’ya inanan birçok insan bu iki durumu birlikte kabul eder. Fakat özgür iradenin felsefi mahiyeti düşünüldüğünde, yanılmaz bir varlık tarafından her şeyin bilindiği bir evrende, insanın ne derece özgür olduğu bir problemdir.Tanrı’nın bilgisi, insanın gelecekteki özgür eylemlerini de içeriyorsa, Tanrı’nın yanılmazlığına dayanarak, onun bildiğinden başka bir şekilde eylemde bulunmak, insan için mümkün görünmez. Teolojik determinizm olarak isimlendirilen bu meseleye, bugüne kadar düşünce tarihinde birçok çözüm önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çözüm önerilerden biri de son dönemlerde analitik din felsefesi içerisinde gördüğümüz açık teizmdir. Açık teizm, Tanrı’nın mutlak önbilgisi ile insanın gerçek anlamda özgürlüğünün birlikte kabul edilemeyeceğini öne sürer. Bu nedenle açık teistler, özgür irade lehine bir tutum takınarak Tanrı’nın sıfatlarının, özellikle de her şeyi önceden bilmesinin yeniden düşünülmesi gerektiğine inanırlar.

(Tanıtım Bülteninden)