İbni Haldun - Coğrafya Kaderdir Mesud Topal

Son yıllarda çevrim içi platformlarda sıkça rast geldiğiniz "Coğrafya kaderdir." sözünün kime ait olduğunu hiç düşünmüş müydünüz? Bu cümlenin kaynağı olan, en ünlü tarih aktarıcılarından biriyle tanışma vakti: İbni Haldun. On dördüncü yüzyıl düşünürü ve tarih felsefecisi olan İbni Haldun; devlet adamlığının yanı sıra modern tarih yazımının, sosyoloji ve iktisadın önde gelen isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Tarih yazımına çağ atlatıp "tarih ilmini inşa eden kişi" olarak tarihe geçen İbni Haldun'un felsefesini ele alan Coğrafya Kaderdir adlı eserde yazar Mesud Topal, Mukaddime eserinin içeriğini ve coğrafyanın toplumlar üzerinde ne denli etkili olabileceğini siyasal ve fiziksel açıdan ele alıyor.

"Coğrafya Kaderdir" adlı kitabı neden okumalısınız?

İbni Haldun'a dünya çapında şöhret katan eseri Mukaddime, birden fazla dile tercüme edilen bir yapıt. Ders kitabı niteliğindeki bu eserin tarih ve politika alanında meşhur isimlerden biri olan Machiavelli'nin fikirleriyle benzer noktalar etrafında şekillendiği görülüyor. Coğrafya Kaderdir eserinde İbni Haldun'un idare, politika, hukuk, sağlık ve sanattaki tespitlerine; fikir ve yöntemlerine alt başlıklar halinde değiniliyor. Bu küçük alıntıların ufkunuzu açacağını söylemek mümkün. Eser, günümüz problemlerini ve bu problemlerin nasıl hâlâ sürebildiğini İbni Haldun'un felsefesi ekseninde tartışıyor. Coğrafya Kaderdir'i okuyunca İbni Haldun'un ileri görüşlü düşünce sistemine şahitlik edecek, onun toplumları ne kadar iyi tanıdığını hissedeceksiniz. İbni Haldun'un bazı öngörülerinin kendi çağını ne denli aştığını fark ettiğinizde hayret edeceksiniz.

Bunları biliyor muydunuz?

Mesud Topal tarafından kaleme alınan Coğrafya Kaderdir'in arka kapağında "Adaletsizlik medeniyeti mahveder." sözü yer alır. Bu denli yoğun ve eğitici içeriğe sahip olmasına karşın kitap, yalnızca 120 sayfadan oluşur. Destek Yayınları tarafından ilk baskısı 2021 yılında yapılan kitabın baş döndürücü bir hızla değişen dünyada, içinde yaşanılan şartlar göz önüne alınarak yazıldığı söylenebilir. Bedevi kabilelerini çok iyi tanıdığı için zamanında çokça aranan bir devlet adamı olan İbni Haldun, Mısır'da altı kere kadılık görevinde bulunmasına karşın hayatının yaklaşık iki yılını hapiste geçirir. Avrupalı tarihçi Toynbee, İbni Haldun'un tüm zamanların en büyük tarih felsefecisi olduğunu aktarır.

Bu kitabı sevenler için önerilerimiz

"İlme dayalı bir tarih felsefesi" olarak nitelenen bu eserden sonra Mukaddime 1-2'yi okuyabilir, İbni Haldun'u daha yakından tanımak isterseniz Robert Irwin tarafından yazılan İbni Haldun-Entelektüel Bir Biyografi isimli esere göz atabilirsiniz. Bu büyük bilginden çocuklarınızın da haberdar olmasını isterseniz Fatima Sharafeddine tarafından çocuklar için yazılan İbni Haldun kitabı da hoşunuza gidebilir.