Sokrates'in Savunması - Hasan Ali Yücel Klasikleri Platon

Eleştirel düşüncenin sınırlarını zorlayan, tarihin en önemli ve gözü pek savunmalarından birini okumaya ne dersiniz? Her yaş grubuna hitap eden kült bir yapıt olan "Sokrates’in Savunması"; sadece içerik ve biçim bakımından değil, Sokrates'in güçlü argümanları ile de ilgi çekici bir eser. Felsefenin başyapıtlarından biri sayılan bu eseri okudukça siz de düşüncelerinizi eleştirel bir zeminde nasıl değerlendireceğinizi keşfedebilirsiniz! Gelin, bir solukta okuyacağınız bu kitabın içeriğinden kısaca bahsedelim.

"Sokrates’in Savunması" adlı kitabı neden okumalısınız?

"Sokrates’in Savunması", Antik Yunan filozofunun hayattaki son anlarında bile kendi doğrularından şaşmadan, zekice ve eleştirel bir bakış açısıyla kendi düşüncelerini ortaya koymasını anlatıyor. Sokrates’in mahkemesine seyirci olarak katılan Platon, Sokrates’in infazından kısa bir süre sonra diyaloglardan oluşan bu eseri yazıyor. 220 sayfadan oluşan kitap, birbirini tamamlayan dört diyaloğu içeriyor. Eserde Sokrates, Yunan tanrıları yerine başka tanrıları koyarak gençlere kötü örnek olmakla suçlanıyor. Kitabın ilk diyaloğu olan Euthyphron’da Sokrates’in inançları ele alınıyor ve yargılanmasından önceki sürecine değiniliyor. "Sokrates’in Savunması"nda yargı süreci anlatılıyor. Kriton ise hüküm sonrasını ele alıyor. Kitabın son diyalogu olan Phaidon, Platon’un en şiirsel eserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Sokrates’in son gününü anlatan bu bölümde ruh üzerine tartışılıyor. Yurttaşlık, inanç, hak, ilke ve adalet gibi konuların işlendiği eser sayesinde Antik Yunan’da mahkemelerin yapısı ve işleyişine tanıklık etmek mümkün oluyor.

Bunları biliyor muydunuz?

Platon tarafından yazılan "Sokrates’in Savunması" adlı kitabın pek çok yönden tarihsel gerçeklere en uygun eser olarak kabul edildiğini biliyor muydunuz? Platon dışında Ksenophon da Sokrates’in savunmasını yazar ancak Platon’un mahkemede fiilî olarak bulunup birinci elden yaptığı aktarımlar, bu kanıyı güçlendirir. Diyalog, Sokrates’in başkahraman olduğu ve “Sokratik diyalog” olarak bilinen yöntemin en güçlü örneklerinden biri. Orijinal dili antik Yunanca olan kitabın asıl adı, “Ἀπολογία Σωκράτους”. "Sokrates’in Savunması" adlı eserin 2012 yılında yayımlanan çevirisi Ari Çokona’ya ait. Turan Oflazoğlu, bu kitaptan yola çıkarak Türk kültürüne özgü birçok motif eklediği "Sokrates Savunuyor" isimli bir tiyatro eseri yazar. Bu eser, ilk olarak 1968 yılında "Sokrates’in Savunması" adıyla Devlet Tiyatrosu’nda sahnelenir.

Bu kitabı sevenler için diğer önerilerimiz

Platon’un neredeyse hepsi diyalog biçiminde ele alınmış otuzun üzerinde eseri bulunuyor. Dilerseniz “Sokrates’in Savunması” adlı kitabı okuduktan sonra yazarın kült eserlerinden bir diğeri olan “Devlet” isimli yapıtına ve aşk ile güzellik konularını ele aldığı "Phaidros" isimli eserine de göz atabilirsiniz.