1972'de A.Ü. - D.T.C.F, Türkoloji Bölümü'nü bitirdi. Halkbilimi alanında Diyarbakır Efsaneleri-Motif-Index teziyle yüksek lisans, Masalların Eğitimsel İşlevleri ve Mesaj-Index teziyle de doktora yaparak bilim doktoru oldu. Diyarbakır Efsaneleri-Motif-Index adlı eseriyle İsveç-Stockholm "Culture House Research Reward"u, Masallar ve Eğitimsel İşlevleri Mesaj-Index adlı eseri ile de "Pertev Naili Boratav Halkbilimi Ödülü"nü aldı. Bunların dışında yurt içinde ve dışında aldığı 6 ödülü daha vardır. Yurt içinde Dicle, Bilkent, Mimar Sinan Üniversitelerinde öğretim üyesi olarak çalıştı. Yurt dışında da Varşova, Bakü, Kiev, Kişinev, Bükreş, Lefke-Avrupa, Budapeşte-ELTE Üniversitelerinde konuk öğretim üyesi olarak dersler ve konferanslar verdi. Şu anda Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi olan Muhsine Helimoğlu Yavuz'un yayımlanmış 20 kitabı, 52 bildirisi ve 62 makalesi vardır. Masallar ve Eğitimsel İşlevleri Mesaj-Index Fransızcaya çevrilerek, Neuf de l'ecole des loisirs yayınevi tarafından Contes Turcs adıyla, 2008'de Paris'te yayımlanmıştır.